بیتکوین پول و سیستم پرداخت دیجیتالی است که توسط برنامهنویس (یا گروهی از برنامهنویسان) ناشناس تحت نام «ساتوشی ناکاموتو» در سال 2009 بصورت اٌپن سورس منتشر شد. تمامی تراکنشهای مرتبط با بیتکوین بین دو شخص بصورت Peer-to-Peer انجام میشوند، به این معنی که انتقال پول بصورت مستقیم و بدون دخالت هیچگونه واسطهای (نظیر سایتهای دیگر، دولتها، بانکها و...) انجام میپذرد.
به دلیل اینکه هیچ دولت و شرکتی دخالت و کنترلی بر روی این واحد پولی دیجیتال ندارد، از بیتکوین بیش از هر جای دیگر در دارک نت جهت انجام خرید و فروشهای غیر قانونی مورد استفاده قرار میگرد، چرا که هویت خریدار و فروشنده میتواند مخفی بماند. لازم به ذکر است استفاده از بیتکوین فقط محدود به کارهای غیرقانونی و دارک نت نمیشود و بسیاری از وبسایتهای موجود در نت (Clear Net) نیز در درگاههای خود از این واحد پولی پشتیبانی میکنند. بسیاری از هموطنان ما نیز در دوران تحریم جهت دور زدن تحریمها پولهای خود را به بیتکوین تبدیل کردند.
به پولهایی نظیر بیتکوین که بصورت دیجیتال و از رمزنگاری جهت تولید و ایمنی بخشی به خود استفاده میکند Cryptocurrency (ترجمه شده در فارسی با عنوان ارزِ رمزپایه) گفته میشود. گرچه امروزه چندین نوع Cryptocurrency مختلف ایجاد و معرفی شده است، اما بیتکوین اولین، اصلیترین و پرطرفدار ترین Cryptocurrency موجود در جهان است.
پردازش تراکنشها، تولید بیتکوین
همانطور که گفته شد هیچ شخص، شرکت یا دولتی تصرف و کنترلی بر روی بیتکوین ندارد، پس چگونه بیتکوین جدیدی ایجاد میشود؟ چگونه تراکنشهای انجام شده پردازش و تایید میشوند؟ پولهای موجود چگونه مدیریت میشوند؟
تمامی تراکنشهای شما توسط Nodeهایی همچون من و شما پردازش میشود. تراکنشها در پایگاههای داده عمومی به نام Blockchain ذخیره میشوند. افراد عادی زیادی در سرتاسر جهان تصمیم گرفتهاند تا کار پردازش Hashهای موجود در Blockchainهای ایجاد شده را انجام دهند، به این افراد ماینر گفته میشود. پردازش هر Blockchain در ابتدا 50 بیتکوین جایزه داشت (در واقع 50 بیتکوین جدید تولید میشد، به عبارت دیگر مثل این میمونه که 50 بیتکوین پول چاپ کنید!)، اما اکنون جایزه پردازش هر Blockchain به نصف تغییر کرده و به 25 بیتکوین رسیده است. علت این امر این است که در طراحی پروتکل بیتکوین از ابتدا تعیین شده است که حداکثر بیتکوینهای موجود در جهان تنها میتواند 21 میلیون بیتکوین باشد، بنابراین با افزایش بیتکوینهای تولید شده مقدار جایزه محاسبه هر Blockchain نیز کاهش میابد. به زودی نیز مجدداً جایزه محاسبه هر بلاک چِین به 12.5 بیتکوین خواهد رسید و این روند تا سال 2020 ادامه خواهد داشت، و پس از آن جایزه محاسبه هر بلاک چین مجدداً نصف خواهد شد و به 6.25 بیتکوین خواهد رسید.
در لحظه نگارش این مطلب و در طی این 7 سال 15 میلیون بیتکوین تولیده شده است، ممکنه از خودتون بپرسید که تا 21 میلیون چیزی باقی نمانده و به زودی دیگر بیتکوینی تولید نمیشود، پاسخ این است که به دلیل ماهیت لوگاریتمی آن تا 100 سال آینده این اتفاق نخواهد افتاد.
قیمت هر بیتکوین، واحدهای پولی
در ابتدا هر بیتکوین تنها چند سنت قیمت داشت و پول بی ارزشی بود، اما بیتکوین به سرعت پلههای ترقی را پیمود و در حال حاضر پول بسیار بسیار پر ارزشی به حساب میآید. در لحظه نگارش این مطلب قیمت هر بیتکوین برابر 610 دلار آمریکا یا به عبارتی 2 میلیون و 140 هزار تومان ایران است! با کاهش جایزه محاسبه هر بلاک چِین این قیمت بازهم افزایش پیدا خواهد کرد. البته باید توجه کرد که اقتصاد بیتکوین جوان است و قیمت آن ممکن است تغییرات ناگهانی داشته باشد.
از آنجایی که بیتکوین (که با نماد BTC نمایش داده میشود) واحد بسیار پر ارزشی است، برای خرید و فروش بوسیله بیتکوین معمولاً از واحدهای کوچیکتر بیتکوین استفاده میکنند. این واحدها در زیر آورده شده است:
- میلی بیتکوین: با نماد mBTC نمایش داده میشود و هر میلی بیتکوین برابر 0.001 بیتکوین است.
- میکرو بیتکوین یا بیتز: با نماد μBTC یا bits نمایش داده میشود و هر میکرو بیتکوین برابر 0.000001 بیتکوین است.
- ساتوشی: کوچکترین واحد فرعی بیتکوین است و هر Satoshi برابر 0.00000001 بیتکوین میباشد.
ماینینگ
ماینینگ یا استخراج بیتکوین در ابتدا بسیار ساده بود و بوسیله کامپیوترها و لپتاپها نیز قابل انجام بود. اما پروتکل بیتکوین به گونهای است که با افزایش بیتکوینهای تولیده شده درجه سختی Hashهای تولید شده برای محاسبه نیز افزایش پیدا خواهد کرد، به همین خاطر مدتهاست که دیگر نمیتوان با استفاده از CPU یا حتی GPUها Hashهای تولید شده را محاسبه کرد. البته نمیتوانید به این معنا نیست که امکان اینکار وجود ندارد، بلکه به آن معناست که توجیح اقتصادی ندارد و هزینه برق و اصتحلاک شما بسیار بیشتر از جایزهای است که به دست خواهید آورد، چراکه محاسبه Hashها در حال حاضر قدرت پردازش بسیار بالایی را میطلبد.
به همین منظور این روزها از کامپیوترهای پرقدرتی که برای این منظور طراحی شدهاند استفاده میشود. هزینه هر کدام از این دستگاهها در ایران با احتساب هزینه پست DHL و ترخیص گمرک در حدود 7 میلیون تومان میشود و با توجه به قیمت برق در ایران نسبت به کشورهایی مانند آمریکا (کم بار، میان بار، پر بار و تعرفه پلهای) و همچنین هزینه تعمییرات دستگاه در صورت خرابی، متاسفانه به هیچ عنوان ماینینگ بیتکوین در ایران توجیح اقتصادی ندارد. در کشورهای دیگر افراد با خرید چندین کامپیوتر ماینر با هزینه بسیار بسیار کمتر (حدوداً نصف چیزی که ما باید هزینه کنیم اون هم بخاطر هزینه پست و گمرک) اقدام به پردازش Blockchainها و تولید Bitcoin میکند.
هر دستگاه ماینر با توجه به سختی Hashها (در حال حاضر) و قدرت پردازش موجود میتواند حدوداً در هر 1000 روز یک بلاکچِین را محاسبه کند و 25 بیتکوین (معادل 54 میلیون تومان) تولید کند که با افزایش کامپیوترهای ماینر مثلاً به 20 عدد این مقدار پول تنها در عرض 50 روز (کمتر از دو ماه) حاصل خواهد شد.
لازم به ذکر است که این درامد خالص نیست و باید هزینه برق مصرفی را از آن کم کرد، بسیاری از افراد برای سود بیشتر از انرژی خورشیدی جهت راهاندازی کامپیوترهای ماینر خود استفاده میکنند.
جدیدترین کامپیوتر ماینر در حال حاضر 1250 وات در ساعت برق مصرف میکند.
از کجا بیتکوین بدست بیارم؟
بطور کل بیتکوین را میتوان از سه روش بدست آورد:
- ماینینگ: شما با محاسبه Blockchainها میتوانید به عنوان جایزه بیتکوین بدست بیاورید و در واقع پول چاپ کنید! این روش اصلیترین روش تهیه بیتکوین است اما به دلیل مسائل مربوط به قیمت برق، واردات، پست، گمرک و قیمت دلار در ایران معمولاً توجیه اقتصادی ندارد.
- خرید از صرفیها: بسیاری از صرافیها در ایران بیتکوین را مبادله میکنند، به دلیل ماهیت دیجیتال بیتکوین، شما میتوانید حتی بصورت اینترنتی از صرافیها بصورت اینترنتی بیتکوین را خریداری کنید.
- سایتهای بختآزمایی: سایتهایی هستند که در قبال مشاهده تبلیغ، کلیک کردن و... هربار مقدار اندکی بیتکوین (در حد چند صد ساتوشی) به حساب بیتکوین شما واریز میکنند. شما همچنین میتوانید با این مقدار کم وارد مسابقات این سایتها شوید و در صورت خوششانس بودن، بیتکوین بیشتری برنده شوید.
ادامه بحث...
در پستهای بعدی به نحوه ساخت حساب بیتکوین، نحوه ماینینگ و محاسبه هزینهها، چگونگی خرید بیتکوین از صرافیها و معرفی سایتهایی که بصورت رایگان یا در صورت مشاهده تبلیغ به شما بیتکوین میپردازند خواهیم پرداخت.
پس با ما همراه در پستهای بعدی مرتبط با بیتکوین همراه باشید.